De Ongelooflijke Wereld van de Jungle
(De informatie in deze tekst is afkomstig uit verschillende bronnen)

"De jungle is een plek van onvoorstelbare schoonheid, van de natuur in haar puurste vorm waar het altijd en overal barst van het leven, geluiden, geuren en kleuren. In de jungle is er geen proces dat een moment stilstaat. Het is daardoor de meest levendige plek op aarde. Een bron van eindeloze inspiratie voor culturen, religies en de kunsten: de kleuren van bloemen, vruchten, insecten, vogels, vlinders en vissen zijn er
onvoorstelbaar mooi."
                                                                                                                                                                      -- Uit: 'Colors of the Jungle, een ode aan de natuur'
                                                                                                                                                                                                                                       Simon Kuyvenhoven

De jungle is de natuur op z’n uitbundigst: het aantal plant- en diersoorten is nergens anders zo groot. Het is het meest complexe ecosysteem ter wereld. Het aantal verschillende organismen is zo immens dat tot op de dag van vandaag de meeste soorten nog niet onderzocht zijn. Iedere dag worden er nieuwe dier- en plantensoorten ontdekt.

Er leven honderdduizenden plantensoorten waarvan naar schatting slechts een paar procent helemaal bestudeerd is. In 1 vierkante km Maleisische jungle komen meer boomsoorten voor dan in heel Noord-Amerika. In Panama vliegen meer vogelsoorten rond dan in de VS en Canada bij elkaar. Het aantal vissoorten in de Amazone-rivieren ligt hoger dan dat van de Noord-Atlantische oceaan. Het geschatte aantal insectensoorten ligt in de jungle op een miljoen. Zo kan het aantal miersoorten in een struik in de Peruaanse Amazone meer zijn dan die op de Britse eilanden bij elkaar.

"De jungle is de natuur op z’n uitbundigst: het aantal plant- en diersoorten is nergens anders zo groot."

Op dit moment beslaan de tropische regenwouden 6% van het aardoppervlak: in Midden- en Zuid-Amerika, Zuidoost-Azië en Midden-Afrika, grotendeels gegroepeerd rond de evenaar. Hier bevindt zich meer dan de helft van het aantal plant- en diersoorten op aarde. Door hun equatoriale ligging zijn er geen seizoenen in de oerwouden. Hierdoor heerst er sinds miljoenen jaren dag-in-dag-uit hetzelfde klimaat.

"Van al het regenwater dat er valt, bereikt vijfenzeventig procent nooit de bodem maar wordt direct door het kronendak opgenomen."

Het bladerdak hoog in de kroonlaag van de bomen is zo dicht begroeid dat slechts 2% van het zonlicht de bodem bereikt. Veel planten van de ondergroei hebben daarom grote bladeren ontwikkeld om toch voldoende licht op te kunnen vangen. Van al het regenwater dat er valt, bereikt vijfenzeventig procent nooit de bodem maar wordt direct door het kronendak opgenomen. Daar verdampt het vrijwel meteen om onmiddellijk wolken boven de bomen te vormen, die snel daarna weer neerstorten in buien een eindje verderop. Nergens ter wereld wordt het water zo snel en met zulke hoeveelheden gerecycled als in de tropische regenwouden.

In het kronendak valt het meeste zonlicht. Ook zit de lucht daar vol met voedingsstoffen, aangedragen door water en fijnstof. Zo kunnen allerlei epifyten (orchideeën - van de 35.000 soorten komt 2/3 voor in de jungle - bromelia’s, varens en mossen) bovenop takken groeien. Hun wortels halen de voeding rechtstreeks uit de lucht, zonder de boom te beschadigen. Sommige bomen raken toch volkomen behangen met deze epifyten en bezwijken onder het enorme gewicht ervan.

Negentig procent van alle organismen van de jungle komt voor in het kronendak. Er zijn zelfs veel diersoorten die de bodem nooit bereiken. Hoog boven de grond komen in bromelia’s - die heel veel water kunnen bevatten, tot wel zeven liter - kikkers, spinnen, salamanders, wormen en zelfs krabben voor die daar altijd blijven leven. Naast vogels en vleermuizen zijn er bv. andere diersoorten die er ook kunnen vliegen: eekhoorns, kikkers en zelfs slangen.

"Negentig procent van alle organismen van de jungle komt voor in het kronendak."

"De jungles zijn niet alleen bijzonder fascinerend; in het mondiale ecosysteem spelen ze een rol die niet te overschatten is."

Omdat het onder het kronendak niet voldoende kan waaien, wordt de bestuiving van de bloemen niet alleen door insecten verzorgd maar ook door vogels (kolibri’s), zoogdieren (vleerhonden) en soms zelfs vissen. Om deze dieren aan te trekken hebben vruchten en bloemen de meest prachtige kleuren ontwikkeld. Soms echter hebben de kleuren een signaalfunctie om dieren juist af te schrikken. Dieren maken op hun beurt overdag maar ook ’s nachts veel geluid om elkaars aandacht te kunnen trekken. De jungle is dus een plek waar het miljoenen jaren lang geen moment stil is geweest.

Omdat het grootste gedeelte van de voedingsstoffen in het kronendak wordt gerecycled, is de bodem niet erg vruchtbaar. De bomen halen hun voedingsstoffen niet diep uit de grond maar verspreid over een groot oppervlak. Hun wortels ontwikkelen zich niet erg de diepte in. Daarom hebben veel bomen zgn. plankwortels die - als zijbeuken van een kathedraal - de stam recht overeind houden. Ook spreiden de wortels zich over de bodem uit in grote matten waardoor ze heel snel voedingsstoffen kunnen opnemen van gevallen bladeren en dierlijke resten. Van deze resten worden de voedingsstoffen onttrokken nog voordat ze goed en wel gecomposteerd zijn. Niet alleen de watercyclus loopt in de jungle dus heel snel, maar ook de voedingsstoffencyclus.

De jungles zijn niet alleen bijzonder fascinerend;
in het mondiale ecosysteem spelen ze een rol die niet te overschatten is.
De jungles zijn verantwoordelijk voor 1/5 van al het zoete water op de wereld.
Het amazonewoud alleen al produceert 40% van alle zuurstof. Helaas wordt er nog te veel regenwoud gekapt.
Aan de andere kant beginnen steeds meer mensen te beseffen hoe belangrijk de jungles zijn voor het leven op aarde.